Wszystko, co należy wiedzieć o kolagenie

Kolagen to szczególny rodzaj białka, którego spośród wszystkich białek jest w naszym organizmie najwięcej. Jest on substancją, która spaja ze sobą między innymi komórki skóry i ma pewne cechy, które pozwalają jej zachować dobry wygląd.

W czym tkwi sekret kolagenu
Kolagen wygląda jak tkanina. Jest on w skórze wytwarzany jest przez fibroblasty i zbudowany jest z różnego rodzaju aminokwasów. Proces jego produkcji przebiega następująco: fibroblasty wytwarzają pojedyncze mikrowłókna kolagenu, które następnie są wydalane poza komórki. Tam włókna splatają się ze sobą, tworząc większe łańcuchy. Łączą się one ze sobą różnego rodzaju wiązaniami, tworząc strukturę na kształt materiału, który stanowi rusztowanie skóry.

Jak tłumaczy doktor Marek Wasiluk z warszawskiego Centrum Medycyny Nowoczesnej Triclinium, najważniejszą cechą kolagenu jest to, że jest strukturą bardzo mocną. – Kolagen może swobodnie się wyginać, jednak bardzo trudno jest go rozerwać. Dla zobrazowania: włókno kolagenu o średnicy jednego milimetra, czyli takie jak zwykła, cienka nitka, byłoby w stanie utrzymać ciężar nawet dziesięciu kilogramów. Jest więc tkanką bardzo odporną, zapewniającą tę właściwość samej skórze. Jego główną funkcją jest więc ochrona jej przed nadmiernym rozciągnięciem i zerwaniem.

Jest co najmniej kilkanaście rodzajów kolagenu, natomiast w skórze obecny jest kolagen typu I i III. Pierwszy z nich jest charakterystyczny dla skóry zdrowej, jest więc silny, wytrzymały i sprężysty. Natomiast kolagen typu III (reperacyjny) występuje przy wszelkiego typu mocniejszych urazach, a więc takich, po których powstają blizny. Ma inną strukturę niż kolagen typu I, jest bardziej „zbity”, przez co blizna wyraźnie odróżnia się od zdrowej skóry. Ponadto zanim blizna całkowicie się nie zagoi, to taki obszar ciała jest o wiele mniej wytrzymały niż w przypadku ciała zdrowego. Wynika to z faktu, że sam kolagen typu III jest po prostu słabszy niż typu I. Stopniowo jednak (do ok. dwóch lat) słabszy kolagen powinien być zastępowany mocniejszym, jednak nie zawsze musi się tak stać. Wówczas konieczne może być wspomaganie tego procesu różnego typu zabiegami.

Słabnąca produkcja
Zupełnie normalne jest to, że w trakcie całego życia siatka w skórze, którą tworzy kolagen jest uszkadzana i niszczona pod wpływem różnego rodzaju fizycznych i chemicznych urazów ciała. Na szczęście to białko ma zdolność samoistnej odbudowy w naszym organizmie. Następuje więc ciągła wymiana zniszczonych włókien na nowe. Rocznie wymienia się ok. trzech kilogramów kolagenu!

Niestety, po ok. 25-30 roku życia efektywność produkcji kolagenu spada. Oczywiście, nowe włókna kolagenowe nadal są produkowane, jednak odbywa się to już wolniej w stosunku do tempa rozpadu. – Od tego momentu, z każdym rokiem, produkujemy ok. 1 proc. kolagenu mniej niż się rozpada, a to dlatego, że fibroblasty z wiekiem stają się coraz bardziej leniwe. – tłumaczy doktor Marek Wasiluk z Triclinium. – Choć czynniki tego stanu rzeczy mogą być różne, to upraszczając, można wymienić następujące: genetyka, czynniki zewnętrzne (głównie działanie promieni słonecznych), tryb życia (palenie papierosów, zły tryb odżywiania). W efekcie wraz z wiekiem skóra, staje się cieńsza, bardziej gąbczasta w dotyku, zaczyna nieestetycznie opadać i jest podatna na zgniatanie, a więc wraz z wiekiem zaczynają pojawiać się na niej zmarszczki.